Elektrikli Araçlarda Şarj İşlemi: AC ve DC Şarj Arasındaki Temel Farklar Nelerdir?
.webp)
Bu yazının içinde neler var?
Gün geçtikçe popülerleşen elektrikli araçların en büyük avantajı, yakıt sorununun olmaması! Aracınızı nerede ve nasıl şarj edebileceğinizi bildiğiniz sürece yakıt bulma derdiniz olmuyor. Bunun için çeşitli çözümler mevcut. AC (Alternatif Akım) ya da DC (Doğru Akım) şarj istasyonlarında aracınızı şarj edebilirsiniz. Doğru şarj istasyonunu seçtiğinizde maliyet ve verimlilik açısından da çeşitli avantajlara sahip olabilirsiniz.
Peki, AC ve DC şarj nedir? Bu yazımızda elektrikli araçlarda AC ve DC şarj istasyonlarının sağladığı avantajları karşılaştırmalı olarak ele alıyoruz. İşte, AC ve DC elektrikli şarj istasyonları hakkında bilmeniz gerekenler!
AC Şarj İstasyonu Nedir?
Elektrikli araçların şarj edilmesi her ne kadar akıllı telefon, tablet gibi cihazlarda olduğu kadar kolay bir işlem olarak lanse edilse de dikkat etmeniz gereken bazı noktalar bulunur. Bunlardan birisi şarj istasyonunun türüdür. Elektrikli araçlarda en çok kullanılan şarj istasyonu türü AC (Alternatif Akım)’dir. Tıpkı evlerimizdeki prizlerde olduğu gibi ana şebekeden her zaman AC gelir. Ancak akıllı telefonlardan elektrikli arabalara varıncaya kadar birçok cihazda yer alan bataryalar sadece DC akımı depolayabilirler. Bu nedenle AC akımının DC’ye dönüştürülmesi gerekir. Prize takılan dönüştürücü sayesinde, telefon, tablet gibi cihazları şarj ederken bu işlem siz farkında olmadan gerçekleştirilir.
Elektrikli araçlar gibi yüksek performanslı araçlarda ise aracın içinde bir dönüştürücü konumlandırılır. Elektrikli araçlarınızı şarj ederken, şebekeden gelen alternatif akım (AC), aracınızın dahili olarak kullanabileceği doğru akıma (DC) dönüştürülür. AC şarjda, tipik olarak 3.7 kilowatt (kW) ile 22 kilowatt (kW) arasında (3.7 kW – 7.4 kW – 11 kW – 22 kW) değişen bir güç kullanılır. Kullanılan bu güç elektrikli aracınızın şarj olma süresini etkiler. AC şarj, maliyet açısından avantajlıdır ve bu nedenle çoğu elektrikli araç şarj cihazında ve istasyonunda kullanılır.
DC Şarj İstasyonu Nedir?
DC şarj istasyonları şebekeden gelen AC akımın istasyonda DC’ye dönüştürüldüğü ve bu sayede akımın, aracın bataryasına daha yüksek bir güçle ve daha hızlı bir şekilde aktarılabildiği istasyonlardır. Bu teknoloji "yüksek hızlı şarj" olarak bilinir. Zamanınızın kısıtlı olduğu durumlarda, uzun yolda ve araç bataryasını hızlı bir şekilde doldurmanız gerektiği anlarda DC şarj istasyonlarını tercih etmeniz önerilir.
Bu istasyonların kapasitesi 450 kW’a kadar çıkabilir. Cihaz içinde ekstra bir dönüştürücüye ihtiyaç duymadan aracınızı şarj etmenize imkân tanıyan DC şarj istasyonları boyut olarak büyük cihazlardır.
DC şarj istasyonlarının bulunduğu yerler sınırlı sayıdadır. Aracın bataryasına ve istasyonun özelliklerine bağlı olmakla birlikte birçok elektrikli araç yaklaşık 15-75 dakika aralığındaki sürelerde şarj edebilme özelliğine sahiptir.
DC şarj istasyonları isteğe bağlı olarak uygun otopark, iş yeri, AVM gibi alanlara kurulabilir. DC şarj istasyonlarının sayısının artması elektrikli araçların çok daha hızlı bir şekilde şarj olabilmesini sağlayacak ve birçok kullanıcıya vakit kazandıracak bir çözüm olarak değerlendirilebilir.
AC ve DC Şarj İstasyonları Arasındaki Farklılıklar Neler?
AC ve DC şarj istasyonları arasında bazı temel farklılıklar bulunur. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
• DC istasyonları boyut olarak AC şarj istasyonlarından daha büyük bir yapıya sahiptir. Bu da hem maliyeti hem de kapladığı alanı etkileyen bir unsur olarak değerlendirilir.
• AC şarj istasyonlarında 3.7 kW–7.4 kW –11 kW ya da 22 kW gücünde bir çıkış sağlanabilirken DC şarj istasyonlarında bu değer 450 kW’a kadar çıkabilir. Bu sayede DC şaşrj istasyonlarında daha hızlı şekilde dolum işlemi gerçekleştirilir.
• DC araç hızlı şarj istasyonlarında aracınızın bataryasını doldurmak için harcayacağınız süre AC şarj istasyonuna göre daha azdır.
• Otoparklarda ve AVM’lerde bulunan istasyonlar genellikle AC şarj istasyonudur. DC şarj istasyonları ise daha seyrek olup, şehirler arası yollarda ve halka açık geniş alanlarda kuruludur.
• DC şarj istasyonlarının bir diğer avantajı V2G (Vehicle-to-Grid) teknolojisine sahip olmasıdır. Bu da alternatif kaynakların üretimi ve yenilikçi şarj tekniklerinin geliştirilmesi açısından geleceğe yönelik, olumlu bir özellik olarak değerlendirilir. V2G teknolojisi sayesinde araçtan şebekeye enerji aktarımı sağlanır. Bu sayede kullanıcılar, elektrikli araçlarını şebekeden aldığı destekle şarj ederken şebekeye gerekli elektrik aktarımını sağlayarak araç akülerini uygun fiyata kısa sürede şarj etme avantajı elde ederler. Bu da maliyet ve zaman tasarrufu sağlar.
Elektrikli Arabalarda AC ve DC Şarj İstasyonlarından Hangisini Neden Tercih Etmelisiniz?
Elektrikli araç şarj işlemi için hangi istasyonu ne zaman tercih etmeniz gerektiği konusunda kararsızsanız bu ipuçlarından yararlanabilirsiniz:
• Şehirlerarası yollarda aracınızın şarjının belli bir seviyenin altına düşmesini engellemek için otobandaki DC şarj istasyonlarında aracınızı hızlı şarj ile şarj edebilirsiniz.
• Uzun süreli seyahatlerde AC şarj istasyonlarını tercih etmek yolculuk sürenizin oldukça uzamasına neden olabilir. Bu nedenle DC şarj istasyonlarında kısa sürede dolum işlemini tamamlayıp yolculuğa kaldığınız yerden devam etmek size daha fazla zaman kazandıran bir çözümdür.
• Şehir içi kullanımda AC şarj istasyonlarına erişim kolay olduğu için gittiğiniz yerlerde karşınıza çıkan AC istasyonlarına aracınızı şarj olması için bırakabilirsiniz. AVM’de gezerken, aracınızı otoparka bırakıp alışverişe veya yürüyüşe çıktığınızda bu süreyi verimli değerlendirmek adına bir yandan aracınızı AC şarj istasyonlarında dolum için bırakabilirsiniz.
• Eğer aceleniz yoksa ve aracınızı yola çıkmadan önce şarj etmek istiyorsanız evinizde veya iş yerinizdeki AC şarj istasyonları ile kolayca bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz.
Bu tarz şarj işlemlerinde şebekeden gelen AC akımın kullanıldığını ve bu nedenle elektrikli aracınızın uzun sürede şarj olacağını aklınızdan çıkarmadan bu doğrultuda planlama yapmanız gerekir.
AC ve DC Elektrikli Araç Şarj Dolum Ücretleri
AC ve DC elektrikli araç şarj istasyonlarında dolum maliyetlerinin birbirinden farklı olduğunu ve DC hızlı şarj istasyonlarının daha yüksek bir bütçe gerektirdiğini belirtmiştik. Bu bilgiler ışığında istasyonlar arası AC ve DC dolum işlemlerinde fiyat farklılıkları olduğunu söylemekte fayda var.
Her ne kadar benzin ve dizel ile kıyaslandığında daha ekonomik bir çözüm olsa da elektrikli araçların şarj işlemi için de belli bir bütçe ayırmanız gerekli. Peki, “AC ve DC şarj istasyonlarında nasıl bir fiyatlandırma uygulanıyor?” derseniz DC istasyonlarındaki dolum ücretlerinin AC ile kıyaslandığında yaklaşık %20-30 oranında daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca DC şarj istasyonlarında da kW bazında fiyatlarda değişiklik görülebiliyor.
Türkiye’de Kaç Tane AC ve DC Şarj İstasyonu Var?
Türkiye’deki elektrikli araç şarj istasyonlarının sayısına ilişkin Dünya Gazetesi’nin 2023 Eylül ayında yayınladığı verilere göre toplamda 4.221 adet elektrikli araç şarj istasyonu olduğu biliniyor. Bu istasyonlarda farklı sayılarda AC ve DC şarj istasyonları mevcut. Yine toplam rakamlara baktığımızda 4.221 istasyonda 6.633 adet AC bulunduğu belirtiliyor.
DC şarj kaynaklarının sayısı ise bu istasyonlarda toplam 2.228 adet olarak hesaplanmış. Bu hesaba göre DC şarj kaynaklarının sayısı ülkemizde bulunan elektrikli araçların sayısı ile oranlandığında Türkiye’de her 14 elektrikli araç için bir adet DC şarj noktasının bulunduğunu söyleyebiliriz.
Ülkemizdeki elektrikli araç sayısının henüz çok yüksek olmaması, DC şarj istasyonlarının sayısının AC istasyonlara göre daha sınırlı olmasını etkileyen önemli bir faktördür. 2023 yılının Ekim ayında yayınlanan raporlara göre Türkiye’de trafikte aktif olarak kullanılan yaklaşık 51.300 adet elektrikli araç bulunuyor. Ancak gün geçtikçe trafiğe çıkan elektrikli araç sayısındaki artış ile birlikte bu araçların şarj edilebileceği istasyonların sayısı da artırılıyor. DC şarj istasyonlarının yüksek maliyeti nedeniyle daha çok AC şarj istasyonlarına yer verilse de aracınızı şarj edebileceğiniz belli başlı noktalarda DC şarj istasyonlarına ulaşma imkânınız bulunuyor.
Türkiye’de Nerelerde DC İstasyonu Var?
Türkiye’de elektrikli araç şarj istasyonlarının en çok bulunduğu şehirlerin başında İstanbul geliyor. İstanbul’u takip eden iller ise Ankara, İzmir, Bursa, Gaziantep ve Mersin şeklinde sıralanıyor.
Muğla’nın popüler noktalarında da DC şarj istasyonları mevcut. Özellikle sevilen tatil beldelerinin yakınlarında DC şarj istasyonlarını bulma imkânınız var. Bu istasyonlar özellikle yaz turizmi kapsamında bu bölgeye seyahat eden elektrikli araç sahipleri için iyi bir seçenek olabilir. Örneğin, Bodrum Belediyesi Merkez Ofis ve Muğla Life AVM’de elektrikli aracınızı DC Şarj istasyonlarında şarj edebilirsiniz. Benzer şekilde İzmir/ Karşıyaka’da bulunan Container Park’ta da aracınızı DC şarj istasyonunda şarj edebilirsiniz.
Yolunuz Denizli’den geçiyorsa aynı zamanda mola yeri olarak da tercih edebileceğiniz Ender Dinlenme Tesisleri’ne uğrayıp, elektrikli aracınızın kısa sürede yüksek enerji akışı sunan DC istasyonlarda şarj olmasını sağlayabilirsiniz.
AC ve DC Şarj İstasyonu Kurulum Maliyetleri
Elektrikli araçların popülerliğinin artması ile birlikte iş yeri sahiplerinin birçoğu kendi otoparkına bir şarj istasyonu kurdurmayı planlar hale geldi. Elektrikli araçlar için DC şarj istasyonlarının dolum süresi açısından sağladığı avantaj elbette ki iş yeri sahiplerinin de ilgisini çekiyor. Ancak bu iki istasyon türünün maliyetleri arasında ciddi bir fark var. Bu da iş yeri sahiplerini daha uygun fiyatlı istasyon türünü tercih etmeye sevk ediyor.
DC şarj istasyonu kurmanın AC şarj istasyonu kurmaya kıyasla çok daha yüksek maliyetlere sahip olduğunu söylemek mümkündür. Ancak bu maliyet farkı, genellikle daha hızlı şarj süreleri ve daha yüksek güç kapasitesi gibi avantajlarla dengelenir. Yüzde olarak ifade etmek gerekirse, DC şarj istasyonlarının AC şarj istasyonlarına kıyasla kurulum maliyeti yaklaşık olarak 15 kat veya daha fazla olabilir.
Bu durumda iş yerinde elektrikli araç şarj istasyonu bulundurmak isteyenler, ekonomik ve kullanışlı bir seçim yapmak için AC şarj istasyonu kurdurmayı tercih edebilir. DC şarj istasyonlarının maliyetlerinin dengelenmesi, trafikteki elektrikli araç sayısının artması gibi gerekli koşullar sağlandığında DC şarj istasyonlarının sayısında da artış olacaktır.
Araç sahipleri trafikteki elektrikli araç sayısı arttıkça şarj noktası bulma konusunda daha az problem yaşayacaktır. Günümüz şartlarında hızlı şarjı tercih edenler için büyük şehirlerde DC şarj noktalarına ulaşmak çok da zor değil. Ancak bazı küçük şehirlerde henüz AC şarj istasyonlarından yararlanmak zorunlu gibi gözüküyor.
KAYNAKÇA:
Peki, sizce hangi elektrikli araba şarj istasyonları daha mantıklı ve kullanışlı? Kısa sürede yüksek güçle elektrikli arabaların bataryasını dolduran DC şarj istasyonları mı yoksa daha ekonomik biçimde, uzun sürede şarj edebilen AC araba şarj istasyonu mu? Bu konudaki deneyimlerinizi bizimle paylaşın!
Elektrikli araçlar için şehir içi ve şehir dışında sunulan AC ve DC şarj istasyonlarının farklılıklarını, avantajlarını ve geliştirilmesi gereken noktaları yorumlarda konuşalım!
Yorum Yap