Elektrikli Araçların Çevreye Katkıları: Yeşil Gelecek

Elektrikli araçlar, son yılların en heyecan verici teknolojik gelişmelerinden biri olarak öne çıkıyor. 19. yüzyılın sonlarında hız kazanan bu macera, farklı gelişmeler nedeniyle geri planda kalmıştır. İçten yanmalı motora sahip geleneksel araçların seri olarak üretimine başlanması ve o dönem yapılan petrol keşifleri ile yakıt fiyatlarının düşmesi, elektrikli araçlara olan ilgilinin azalmasına neden olsa da elektrikli araçlar artık yeşil bir gelecek için daha da önem kazanıyor. 

İçten yanmalı motora sahip araçlar inanılmaz hızlı bir şekilde günlük hayatın ayrılmaz bir parçası hâline gelirken 1960’lı yıllarda bu araçların çevreye verdiği zararlar gündeme gelmeye başladı. Bu yıllarda başlayan çeşitli yasal düzenlemeler ve emisyon kuralları ile daha çevreci araçlar ve üretim süreçlerine geçiş yapıldı. 1990’lara gelindiğinde ise batarya teknolojisindeki gelişmeler sonucu elektrikli araçlar yeniden sahneye çıktı. Artık tercih edilmemelerinin önündeki engeller de birer birer aşılıyordu. Üretim maliyetleri düşerken aynı zamanda kat edecekleri mesafe de geleneksel içten yanmalı motorlar ile rekabet edebilecek hâle geliyordu. Yenilenebilir enerji kaynaklarının daha verimli kullanılması, elektrikli araçların çevreye olan katkısı, yakın gelecek için daha da önem kazanmaya ve tercih edilmeye başlandı.

Günümüzde, çevre dostu elektrikli araçların kullanımı giderek artıyor ve yeşil bir geleceğin temellerini oluşturuyor. Elektrikli araçların neden bu kadar önemli olduğunu ve yeşil bir geleceğe nasıl katkı sağladığını blog yazımızın devamında bulabilirsiniz.

Elektrikli Araçların Yaygınlaşmasının Çevresel Etkileri Nelerdir? 

Ulaşım söz konusu olduğunda bireysel araçlar ve toplu taşıma araçları günlük hayatın eksilmez bir parçasıdır. Uzun yıllardır araçların neden olduğu çevre kirliliğinin önüne geçmek isteyenler tarafından elektrikli araçlara büyük bir ilgi gösteriliyor. Hem hava hem de ses kirliliğinin azalmasına katkı sağlayan bu araçlar, aynı zamanda sahip oldukları elektrik gücünü en verimli şekilde kullanarak çevreyi korumaya yardımcı oluyorlar. Peki, elektrikli araçların çevreye katkıları neler? Gelin, yakından bakalım. 

Elektrikli Araçlar Hava Kirliliğini Nasıl Azaltıyor? 

İçten yanmalı motora sahip araçlarda, petrol bazlı yakıtların yanması sonucu ortaya çıkan enerji, hareket enerjisine çevrilir ve araç hareket eder. Gerçekleşen bu yanma ile karbonmonoksit başka olmak üzere egzoz gazı olarak adlandırılan gazların ortaya çıkmasına sebep olur. Egzoz gazları da hava kirliliğini meydana getirir. Elektrikli araçlarda ise içten yanmalı motorların yerine elektrik motorları bulunur. Bu elektrikli motorların yardımıyla, bataryalarda depolanmış olan elektrik enerjisi hareket enerjisine çevrilir. Aracın hareket etmesini sağlayan bu işlem sonucu ortaya herhangi bir zararlı gaz çıkmaz. Elektrikli araçlarda egzoz salınımı sıfır olduğu için araçların oluşturduğu hava kirliliğinin azaltılması mümkün hâle gelir.

Akıllı Yakıt Tüketimi: Elektrikli Araçlarla Nasıl Daha Verimli Bir Yaşam Sürdürebiliriz? 

Elektrik ile çalışan yeni nesil araçlar, en verimli şekilde kullanım için sürücüyü yönlendirir. Elektrikli araçlarda menzil, araçtan araca farklılık gösterdiği gibi sürüş tarzına göre de değişebilmektedir. Çalışma prensibi açısından elektrikli araçlar sahip olduğu batarya gücünün en verimli şekilde kullanılmasını sağlayacak sürüşü gerçekleştirir. Bu araçlarda yer alan rejeneratif fren sistemi ile sürüş stilinizi, araç bataryanızı şarj edecek biçimde şekillendirebilirsiniz. 

Elektrikli araç tercihi ile sürücüler arasındaki en büyük engel elektrikli araçların şarj olma süreleri, şarj istasyonlarının yaygın olmadığı ve sunduğu sürüş menzilinin yeterli olmayacağı tarzındaki düşüncelerdir. Özellikle şarj istasyonlarının yaygın olmadığı şeklindeki yanlış görüş, elektrikli araçlara olan ilgiyi olumsuz etkileyen faktörler arasında yer alır. Sanılanın aksine, elektrikli araç şarj istasyonu sayıları her geçen gün artmaktadır.

Evinize kurabileceğiniz ev tipi araç şarj istasyonları ile aracınızı kullanmadığınız zamanlarda ev konforunda kolayca şarj edebilirsiniz. Buna ek olarak günlük işlerinizi tamamlarken halka açık istasyonlarda aracınızı şarj etme fırsatı bulabilirsiniz. Eğer bir işletme sahibi iseniz işletmenize bir istasyon kurdurarak hem gelir elde edebilir hem de sürdürülebilir geleceğin bir parçası olabilirsiniz.

Sessiz Şehirler: Elektrikli Araç Kullanımının Şehir Gürültüsü Üzerindeki Olumlu Etkileri 

Çevre kirliliğinden söz edildiğinde herkesin aklına hemen hava kirliliği gelse de aslında gürültü kirliliği de önemli bir faktördür. Gürültü kirliliği, kişilerin mental sağlığını olumsuz etkileyen etkenlerin başında gelir. İçten yanmalı motora sahip araçlar 10-20 km/sa hızlarda bile yaklaşık 55 desibel şiddetinde ses üretir. Trafiğin yoğun olduğu noktalarda hem trafikteki yolcular hem yakınlarda yer alan ev ve işyerlerinde bulunanlar için trafikteki araçların oluşturduğu gürültü son derece rahatsız edicidir. Elektrikli araçlar ise bu hızlarda sadece lastik gürültüsü yayar.  

Araçların oluşturduğu gürültünün merkezinde içten yanmalı motorları yer alır. Elektrikli araçlar ise geleneksel araçlarla kıyaslandığında son derece sessiz çalışır. Trafikteki yaya ve sürücülerin güvenliği için elektrikli araçlara yapay motor sesleri eklenir. Bu sesler belirli bir desibelin altında ve uyarı amaçlı olduğu için araçların oluşturduğu gürültü kirliliğinin önüne geçilir. Sessiz şehirler, e-mobilitenin bize sağladığı faydalar arasında yer alır ve gürültü kirliliğinin ruhsal sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini azaltır. Aynı zamanda elektrikli araçların geleneksel araçlara göre daha sessiz çalışması, gürültü kirliliğinin başta kuşlar ve sokak hayvanları olmak üzere diğer canlılar üzerindeki olumsuz etkilerinin de azaltılmasına yardımcı olur. Elektrikli araçlar sessiz çalışan yapıları sayesinde doğa ile daha uyumludurlar.

Çevre Dostu Teknoloji: Elektrikli Araç Batarya Teknolojisinin Sürdürülebilir Yaşam Tarzına Katkıları 

Elektrikli araçların; içten yanmalı motorlu araçlara kıyasla daha çevreci olup olmadığı üzerine gerçekleşen tartışmalarda elektrikli araçların elini zayıflatan en büyük eksi, kullanılan lityum-iyon batarya teknolojisidir. Cep telefonları, bilgisayar gibi modern elektronik cihazların uzun süre kesintisiz olarak kullanılmasını sağlayan batarya teknolojisi, elektrikli araçların da kilometrelerce yol kat etmesinde rol oynar.

Lityum-iyon bataryalar karbon yoğun yapısından dolayı çevre dostu ürünler değildir. Bu durum üretiminin çevreci olmaması ve geri dönüştürülme potansiyelinin düşük olmasından kaynaklanır. Lityum-iyon bataryaların üretiminde lityum, kobalt, nikel gibi çeşitli madenler kullanılır. Madencilik faaliyetlerinin çevre ile en uyumlu olacak şekilde yürütülmesi ile bu durum geleneksel araçlara karşı yapılan karşılaştırmada eksik bir durum olmaktan çıkarılabilir.

Elektrikli araçların bataryalarının geri dönüşümünün zor olması eksi yönlerinden biri olarak sayılabilir. Özellikle, verimliliğin %70-80 aralığına düşmesiyle menzil ve elektrik motorunda güç kayıpları ile karşılaşılabilir. Bu yüzden batarya verimliliğin %70’in altına düştüğünde kullanılması önerilmemektedir.

Elektrikli araçların verimli bir şekilde kullanılması için verimliliği azalmış bataryalar, başka amaçlara hizmet etmeye devam edebilir. Özellikle yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen enerjinin depolanması için kullanılabilir olması bataryaların geri dönüşümü için oldukça etkili bir çözümdür. Böylelikle bataryaların sürdürülebilir yaşama olan katkısı artar ve ikinci yaşam döngüleri başlamış olur. Batarya teknolojisinde hızla gerçekleşen gelişmeler daha uzun süre yüksek performans ile kullanılabilen ve uzun menzilli sürüş imkânı sunan bataryaların üretilmesi ihtimalini ortaya koyar.

Elektrikli Araçlar ve Yenilenebilir Enerji: Sürdürülebilir Geleceğe Doğru 

Elektrikli araçlar, egzoz salınımı gerçekleştirmeyen yapısıyla çevre kirliliğinin azaltılmasında büyük öneme sahiptir. Aynı zamanda yenilenebilir enerji kaynaklarının da giderek daha aktif ve verimli bir şekilde kullanılmasıyla sürdürülebilir bir geleceğin temelini oluşturur. Yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen elektrik enerjisinin elektrikli araçların üretiminde ve şarj istasyonlarında da giderek daha yaygın bir şekilde kullanılması, yeni nesil araçların tüm yaşam döngüsü çevreye daha duyarlı hale gelir. Rüzgâr türbinleri ve güneş enerjisi sistemleri ile yenilenebilir enerjinin üretiminin yaygınlaşması ve insanların bu kaynakların kullanımı konusunda bilinçlenmesi sürdürülebilir geleceğin anahtarıdır. Enerji üretiminde ağırlıklı olarak yenilenebilir kaynaklara geçiş uzun vadeye yayılacak bir süreçtir. Çevre kirliliği ve küresel ısınma kapsamında hemen hemen her ülke kendi yasal düzenlemeleri ile tüm üretim süreçlerinin çevreye duyarlı bir şekilde gerçekleştirilmesi için çalışır. Çeşitli filtre kullanımı ve nakliye gibi yan süreçlerde fosil yakıt kullanımını kısıtlama gibi ek önlemlerle günümüzde de elektrik üretimi çevreye daha duyarlı şekilde yürütülebilir. 

Bugün elektrikli araçların gelişmesi ve yaygınlaşması, bu kaynaklardan verimli bir şekilde faydalanılması için yürütülen çalışmaların sürdürülebilir geleceğe olan katkılarını ortaya koyar. 

Elektrikli Araçların Uzun Vadeli Çevresel ve Ekonomik Avantajları Neler Olabilir?

Yeni nesil elektrikli araçlar kullanıcılarına ekonomik bir ulaşım yöntemi sunmanın yanı sıra çevre kirliliği ile mücadelede kilit rol oynar. Fosil yakıtlara olan ihtiyacı azaltan elektrikli araçlar, karbon salınımı konusunda sıfır emisyon yapılarıyla hava kirliliğinin azaltılmasına yardımcı olur. Gelin, elektrikli araçların karbon ayak izini azaltmadaki yerine ve bütçenize sağladığı pozitif etkilere göz atalım.

Elektrikli Araçların Karbon Ayak İzini Azaltmadaki Rolü 

Üretilen sera gazı miktarının birim karbondioksit (CO2) türünden ölçümü karbon ayak izi olarak adlandırılır. Her insan, hayatı boyunca gerçekleştirdiği eylemler ve tükettiği ürünler sonucu bir karbon ayak izine sahiptir. Doğada bırakılan bu ayak izi doğrudan birincil ve dolaylı ikincil olarak iki şekilde ele alınır. Kişilerin faaliyetleri sonucu doğrudan sebep olduğu birincil karbon ayak izine evlerde tüketilen enerji ve ulaşım gibi faaliyetler sonucu oluşan karbon emisyonu birincil karbon ayak izine örnek gösterilebilir. Dolaylı karbon ayak izi ise kullanılan ürünlerin üretimi ve yaşam döngüleri sonucu ortaya çıkan karbondioksit salınımı ile ilgilidir.

Elektrikli araçların karbon ayak izinin azaltılmasında önemli ölçüde rolü vardır. Bu araçlarda içten yanmalı motora sahip araçlarda yer alan egzoz emisyonu bulunmaz. Ulaşım için elektrikli araçları tercih ederek karbon ayak izinizi büyük oranda azaltabilirsiniz. Elektrikli araçların üretiminde, geleneksel araçların üretimine kıyasla karbon ayak izi açısından büyük bir fark bulunmasa da ham madde ve üretilen ürünlerin sevkiyatı için elektrikli araçların kullanılması ikincil karbon ayak izinizin de azaltılmasını sağlar.

Ekonomik Tasarruf: Elektrikli Araçların Genel Maliyeti ve Düşük Bakım Masrafı 

Elektrikli araç edinmenin maliyeti geleneksel içten yanmalı motora sahip araçlara kıyasla pek farklı değildir. İçten yanmalı motora sahip bir araca sahipseniz elektrikli araç dönüşüm maliyeti sizler için gereksiz bir harcama gibi gelebilir. Ancak uzun vadede elektrikli araç sahibi olmanın avantajı oldukça yüksektir. Araçların ihtiyaç duyduğu enerjiyi elektrikten karşılaması, dünyada kısıtlı bulunan fosil kaynaklardan elde edilen akaryakıtlardan karşılamasına göre oldukça düşük maliyetlidir. Üstelik, gelecekte yenilenebilir enerji kaynakları daha etkin bir şekilde kullanılmaya başlandığında bu maliyetlerin daha da azalacağı öngörülmektedir. Bir araç satın aldığınızda çeşitli bakım ve onarım masrafların da ortaya çıkabileceğini bilmelisiniz. Araç sahibi olarak bakımlarını düzenli yaptırmanız da gerekir. Çeşitli parçalardan dolayı gerçekleşebilecek arızalara da hazırlıklı olmalısınız. Elektrikli araçlarda geleneksel araçlara kıyasla daha az parça yer alır. Hareketli parçaların sayısı azalırken motor yağı gibi ek sarf malzemelerine de ihtiyaç yoktur. Bu sebeple elektrikli araçların bakımı geleneksel araçlara göre daha kolay ve daha az maliyetli denilebilir. 

KAYNAKÇA:

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/181605

https://www.treehugger.com/do-electric-cars-make-noise-5205280

https://www.nytimes.com/2021/03/02/climate/electric-vehicles-environment.html

https://en.wikipedia.org/wiki/Health_and_environmental_effects_of_battery_electric_cars

https://climate.mit.edu/ask-mit/how-well-can-electric-vehicle-batteries-be-recycled

https://climate.mit.edu/ask-mit/are-electric-vehicles-definitely-better-climate-gas-powered-cars

https://energysavingtrust.org.uk/advice/how-green-are-electric-vehicles/

Daha yeşil bir gelecek için elektrikli araçların vazgeçilmez ulaşım yöntemi olacağına kesin gözüyle bakabiliriz. Peki siz elektrikli araç kullanımı konusunda ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda fikrinizi belirtmeyi unutmayın.